Nieuwe regelgeving vergunningvrij bouwen

Meer bouwen met minder vergunningen vanaf 1 november

Bewoners en bedrijven kunnen per 1 november ‘eenvoudiger’ verbouwen, aan- of uitbouwen en/of bijgebouwen plaatsen of andere kleine bouwwerken aan de achterkant van een woning of ander hoofdgebouw neerzetten. Het vergunningvrij vergroten van het hoofdgebouw wordt bijvoorbeeld uitgebreid van 2,5 naar 4 meter en het wordt mogelijk om in het achtererf bij een woning een woongelegenheid voor mantelzorg te plaatsen. Met de nieuwe regelgeving bestaat er de mogelijkheid om vergunningvrije bouwwerken te plaatsen met een schuine kap en in een aantal gevallen is dit zelfs een verplichting.

De nieuwe (landelijk uniforme) regels bepalen een maximaal toelaatbare oppervlakte van bijbehorende bouwwerken (aan- of uitbouwen en bijgebouwen) bij een hoofdgebouw waarvoor niet langer een omgevingsvergunning nodig is. Daarmee wordt het ook eenvoudiger om bouwwerken en mantelzorgwoningen in de achtertuin te plaatsen, zodat bewoners bijvoorbeeld hun ouders kunnen verzorgen. Een aantal vergunningvrije bouwmogelijkheden volgens de oude regelgeving zijn hiermee niet meer mogelijk. Zo wordt het aantal vierkante meters, al dan niet vergunningvrij, bij te bouwen aan strikte regels gebonden en zijn ‘gaten’ in de voormalige wetgeving gerepareerd.

Daarnaast gaat vaker de korte (reguliere) procedure van acht weken in plaats van zes maanden gelden voor de omgevingsvergunning om af te wijken van het bestemmingsplan. Die eenvoudige procedure gaat bijvoorbeeld gelden voor tijdelijke activiteiten tot een duur van 10 jaar. “Door de regels eenvoudiger te maken of ze te versoepelen geven we bewoners en bedrijven meer ruimte voor innovatie en eigen initiatief. Daarmee wordt weer wat weggehakt in het ingewikkelde woud van regels, procedures en verschillende loketten”, zegt minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu die samen met minister Stef Blok voor Wonen en Rijksdienst deze verdere vereenvoudiging mogelijk maakt. Dit besluit is van grote betekenis voor de dagelijkse praktijk.

Leegstand kantoren

Met de nieuwe regels kunnen gemeenten straks eenvoudiger en sneller aanvragen afwikkelen voor vergunningen die in strijd zijn met het bestemmingsplan binnen bestaande gebouwen. Ook geldt dat voor tijdelijke afwijkingen tot een duur van 10 jaar. Het gaat dan bijvoorbeeld om noodwinkels of noodscholen. Deze maatregel betekent een jaarlijkse besparing op administratieve lasten van 0,65 miljoen euro. Met de nieuwe regels kunnen leegstaande kantoorgebouwen ook eenvoudiger een andere maatschappelijk gewenste functie krijgen. Kantoren of andere panden kunnen op die manier sneller worden omgebouwd tot bijvoorbeeld (studenten)appartementen of (senioren)woningen. Blok: “Een vlotte transformatie kan helpen om zowel het tekort aan woningen als het overschot aan kantoren aan te pakken.”

Vergunningvrij betekend niet regelvrij bouwen

Vergunningvrij bouwen betekent dat men binnen bepaalde kaders (situering, afmetingen, gebruiksfuncties) mag bouwen zonder dat daarvoor vooraf, door middel van een vergunning, of door het vooraf moeten melden, toestemming nodig is van de overheid. Bij bouwwerken die binnen het vergunningsvrij bouwen passen wordt als het ware de verantwoordelijkheid om te onderzoeken of op die plek mag worden gebouwd, de kwaliteit en de uitvoering van het bouwwerk geheel bij de opdrachtgever neergelegd. Er is geen overheidsinstantie die nog vooraf beoordeelt of beslist, dat wat de opdrachtgever wil bouwen voldoet aan de voorschriften uit het Bouwbesluit, het bestemmingsplan of de bouwverordening. Uiteraard kan wel vooraf bij de gemeente worden geïnformeerd of een gewenst bouwwerk wel of niet vergunningsvrij kan worden gebouwd. Dat is in veel gevallen zeer verstandig. Want het zou zonde zijn, dat iets wat u net hebt gerealiseerd uiteindelijk toch gesloopt moet worden.

Ondanks dat de bouwplannen niet middels een omgevingsvergunning getoetst worden door de gemeente. Betekend het niet dat er geen eisen zijn waaraan u zich moet houden. In de woningwet, het bouwbesluit, de bouwverordening en het bestemmingsplan zijn specifieke regels opgenomen, waaraan gewoon moet worden voldaan. Daarbij is het mogelijk dat u geen specifieke vergunning nodig heeft voor het bouwen, maar wel voor het gebruik. In dit geval spreken we van een omgevingsvergunning voor een andere activiteit. Denk hierbij aan het gebruik of het verplaatsen van een inrit. Ook is niet zomaar alles qua uiterlijk toegestaan. Hiervoor is er een excessenregeling, wanneer bouwwerken in ernstige mate in strijd zijn met de redelijke eisen van welstand, kan de eigenaar worden aangeschreven het bouwwerk verplicht en onder dwang aan te passen.

Waarom wel een architect

Indien u (ver)bouw plannen heeft, is het zeker aan te raden zelf vooronderzoek te doen of uw bouwplannen vergunningsvrij zijn te realiseren. Komt u er niet uit, dan kan een architect uw wensen inventariseren en onderzoeken of dit vergunningsvrij te realiseren is. In veel gevallen, of met een kleine aanpassing, hoeft geen omgevingsvergunning te worden aangevraagd. Architectenbureau’s (BNA) hebben de kennis en kunde in huis om uw bouwwensen te vertalen naar concrete bouwplannen die aan de eisen en bouwregelgeving voldoen. Dit bespaart u procedure tijd en geld, aangezien u dan ook geen vergunningleges hoeft te betalen en ontwijkt u soms vervelende discussies met gemeente en/of welstand. Kortom vergunningsvrij bouwen scheelt tijd en geld. Wanneer wel een omgevingsvergunning noodzakelijk is, kan een architect u ook hierover stapsgewijs adviseren.

Omgevingswet

De nieuwe regels zijn tot stand gekomen in goed overleg met onder meer de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de Vereniging bouw- en woningtoezicht Nederland. Met de wijzigingen wordt een groot aantal gemeentelijke wensen gerealiseerd. De maatregelen zijn een voorloper van de nieuwe Omgevingswet, die 24 afzonderlijke wetten moet vervangen, zoals de Wet ruimtelijke ordening, de Wet milieubeheer, de Waterwet en de Monumentenwet 1988.